Baratza Encore ESP Review: Filter én Espresso in Balans

Mijn Dagelijkse Ervaring: Van Theorie naar Praktijk

De eerste weken gebruikte ik de Encore ESP uitsluitend voor espresso. Ik moest even wennen aan het nieuwe instelwiel, het draait veel soepeler dan bij de oude Encore, maar daardoor ben je ook sneller je sweet spot voorbij. Na wat experimenteren landde ik op instelling 12 voor mijn Gaggia Classic Pro. De shots die eruit kwamen waren verrassend goed: duidelijke crema, goede body en geen overdreven zure of bittere tonen.

Wat me direct opviel was het verschil in extractie vergeleken met mijn oude Hario handmolen. De Encore ESP produceert een veel uniformere maling, wat resulteert in een evenwichtigere extractie. Minder channeling, consistentere shots. Dat is geen marketing-gepraat, ik proef het echt in mijn kopje. De fruitige tonen in mijn Ethiopische bonen komen nu veel beter naar voren, terwijl de chocolade-ondertonen van mijn Braziliaanse blend voller smaken.

Maar espresso is natuurlijk maar de helft van het verhaal. Voor filterkoffie draai ik het wiel meestal naar instelling 28 tot 32, afhankelijk van mijn brouwmethode. Voor Chemex ga ik naar de grovere kant, voor V60 iets fijner. De resultaten zijn vergelijkbaar met de originele Encore, wat betekent dat ze uitstekend zijn. De maling is uniform genoeg voor een heldere, schone kop koffie zonder modderige ondertonen of over-extractie.

De Technische Kant: Wat Maakt Dit Ding Anders?

Het geheim zit hem in de nieuwe bramenset. Baratza heeft de geometrie van de bramen aangepast om fijnere maling mogelijk te maken zonder de capaciteit voor grovere maling op te offeren. De 260 stappen worden bereikt door een verfijnder verstelbaar mechanisme dat micro-aanpassingen mogelijk maakt. In de praktijk betekent dit dat je tussen instelling 8 en 20 (het espresso-bereik) veel meer controle hebt over je maling dan bij de originele Encore.

De motor is hetzelfde gebleven: een krachtige maar luidruchtige motor die 550 toeren per minuut draait. Dat is relatief traag vergeleken met sommige high-end molens, wat gunstig is voor hitteontwikkeling. Ik heb nooit gemerkt dat mijn bonen opwarmen tijdens het malen, zelfs niet bij langere sessies voor een volle pot filterkoffie.

De bouwkwaliteit voelt solide aan. Ja, het is voornamelijk plastic, maar het is dik en stevig plastic. De schakelaar heeft een bevredigende klik, het verstelwiel draait soepel maar niet te los, en de bonenbak klikt stevig vast. Na drie maanden dagelijks gebruik zie ik geen slijtage of losse onderdelen. Dat is belangrijk, want dit is een apparaat dat je dagelijks gebruikt en dat moet tegen een stootje kunnen.

Hoe Presteert Het in Verschillende Scenario’s?

Scenario 1: Ochtend Espresso Routine

Je staat op, wilt snel een dubbele espresso voordat je naar werk gaat. Je gooit 18 gram bonen in de trechter, zet de timer op 18 seconden, drukt op de knop. De molen doet zijn werk, je veegt wat statische koffie weg (ja, dat blijft een ding), en je hebt je portafilter gevuld. Van start tot klaar: ongeveer 30 seconden. De shot die eruit komt is consistent met gisteren en de dag daarvoor. Dat is waar het om draait bij espresso, reproduceerbaarheid.

Scenario 2: Weekend Filter Sessie

Het is zaterdag, je hebt tijd, je wilt een grote pot filterkoffie voor jezelf en je partner. Je draait het wiel naar instelling 30, gooit 60 gram bonen in de hopper, en laat hem draaien. Het duurt ongeveer een minuut. De maling ziet er uniform uit, geen grote brokken, geen superfijn stof. Je brouwt je koffie in een Chemex, en het resultaat is helder, schoon en vol van smaak. Precies wat je wilt op een ontspannen zaterdag.

Scenario 3: Experimenteren met Nieuwe Bonen

Je hebt een nieuwe zak specialty coffee gekocht en wilt de smaak exploreren. Dit is waar de 260 stappen echt van pas komen. Je begint bij instelling 14, de shot is te zuur. Je gaat naar 11, nu is hij beter maar nog steeds niet helemaal goed. Je probeert 10, en bingo, daar is je sweet spot. Die granulariteit in aanpassing maakt het verschil tussen een oké shot en een geweldige shot.

Langetermijn Gebruik: Wat Je Kunt Verwachten

Na drie maanden dagelijks gebruik, soms meerdere keren per dag, kan ik je vertellen wat je op lange termijn kunt verwachten. Ten eerste: de consistentie blijft. Ik heb geen verslechtering in maalresultaat gemerkt. De bramen blijven scherp, de motor blijft krachtig. Dat is geruststellend, want je wilt niet elke paar maanden je molen moeten vervangen.

Het statische probleem is niet erger geworden, maar ook niet beter. Het is gewoon iets waar je mee leert leven. Mijn oplossing? Ik houd een kleine borstel bij de hand en veeg na elke maling even de binnenkant schoon. Duurt vijf seconden. Sommige mensen gebruiken de RDT-techniek (Ross Droplet Technique) waarbij je een druppel water toevoegt aan je bonen voor het malen. Dat werkt ook, maar ik vind het te omslachtig voor dagelijks gebruik.

Wat betreft onderhoud: ik heb de bramen twee keer grondig gereinigd in deze drie maanden. Dat is waarschijnlijk vaker dan strikt noodzakelijk, maar ik vind het prettig om alles schoon te houden. Het proces is simpel: draai de bovenkant los, til de bovenste braam eruit, borstel beide bramen schoon, zet alles weer in elkaar. Duurt misschien tien minuten. Baratza heeft ook een speciale reinigingstablet die je door de molen kunt laten gaan, maar ik heb die nog niet geprobeerd.

De Details Die Het Verschil Maken

Retentie: Hoeveel Koffie Blijft Achter?

Dit is een belangrijk punt dat vaak over het hoofd wordt gezien. Retentie verwijst naar de hoeveelheid gemalen koffie die in de molen blijft zitten na gebruik. Bij de Encore ESP is dit ongeveer 0,5 tot 1 gram, afhankelijk van de maalgraad. Dat klinkt niet veel, maar als je single-dosing doet (precies genoeg bonen voor één shot), betekent dit dat je niet precies krijgt wat je erin stopt.

Mijn oplossing? Ik voeg altijd een gram extra toe aan wat ik nodig heb. Als ik 18 gram wil, gooi ik 19 gram in de hopper. Probleem opgelost. Voor filterkoffie maakt het minder uit omdat je toch grotere hoeveelheden gebruikt.

Temperatuur: Worden Je Bonen Warm?

Een zorg bij sommige molens is dat de frictie van het malen je bonen opwarmt, wat de smaak kan beïnvloeden. Ik heb dit getest met een infrarood thermometer. Voor een typische espresso-dosis (18 gram) stijgt de temperatuur van de gemalen koffie met ongeveer 2-3 graden Celsius. Dat is verwaarloosbaar en heeft geen merkbare invloed op de smaak.

Voor langere maalsessies (bijvoorbeeld 60 gram voor filterkoffie) zag ik een stijging van 5-6 graden. Nog steeds binnen acceptabele grenzen. De langzamere snelheid van de motor (550 RPM) helpt hier duidelijk bij. Sommige high-speed molens kunnen je bonen met 15-20 graden opwarmen, wat echt problematisch is.

Consistentie Tussen Shots: De Echte Test

Voor espresso-liefhebbers is consistentie alles. Je wilt dat shot nummer 20 net zo goed is als shot nummer 1. Ik heb dit getest door twintig opeenvolgende shots te zetten zonder de molen-instelling te veranderen. Ik woog elke dosis, mat de extractietijd, en proefde elke shot.

De resultaten waren indrukwekkend consistent. De dosis varieerde met maximaal 0,3 gram (wat deels komt door mijn weegschaal, niet de molen). De extractietijden varieerden met 2-3 seconden, wat normaal is gezien andere variabelen zoals tamping-druk. Qua smaak? Ik kon geen significant verschil proeven tussen de shots. Dat is precies wat je wilt zien.

Praktische Tips Voor Het Beste Resultaat

Tip 1: Kalibreer Je Molen

Uit de doos is de Encore ESP goed gekalibreerd, maar niet perfect. Neem de tijd om je ideale instelling te vinden voor jouw specifieke espressomachine en bonen. Begin bij instelling 12, maak een shot, en pas aan op basis van extractietijd. Te snel (onder 20 seconden)? Ga fijner. Te traag (boven 35 seconden)? Ga grover. Schrijf je ideale instellingen op voor verschillende bonen.

Tip 2: Reinig Regelmatig

Olie van koffiebonen bouwt zich op in de bramen en beïnvloedt de smaak. Reinig je molen minstens eens per maand als je hem dagelijks gebruikt. Het maakt echt verschil in de helderheid van je koffie.

Tip 3: Gebruik Verse Bonen

Dit lijkt voor de hand liggend, maar het is verbazingwekkend hoeveel verschil het maakt. De Encore ESP kan het beste uit verse bonen halen (2-4 weken na brandingsdatum). Oude bonen? Zelfs de beste molen ter wereld kan daar geen wonderen mee verrichten.

Tip 4: Experimenteer Met Dosering

Verschillende bonen hebben verschillende dichtheden en vereisen verschillende doseringen. Wees niet bang om te experimenteren. Misschien werkt 18 gram perfect voor je Braziliaanse blend, maar heb je 19 gram nodig voor je Ethiopische bonen om dezelfde extractie te krijgen.

Tip 5: Bewaar Je Bonen Goed

De molen is maar één deel van de vergelijking. Bewaar je bonen in een luchtdichte container, uit het zonlicht, op kamertemperatuur. Niet in de koelkast, niet in de vriezer (tenzij je ze voor langdurige opslag bewaart, en dan moet je ze goed verpakken).

Voor Wie Is de Encore ESP Echt Geschikt?

De Ideale Gebruiker

Je bent iemand die net serieus wordt over koffie. Je hebt misschien een entry-level espressomachine gekocht, een Gaggia Classic, Rancilio Silvia, of Breville Bambino, en je realiseert je dat je voorgemalen koffie of je oude blade grinder het niet gaan redden. Je wilt ook graag filterkoffie maken met een V60, Chemex of Aeropress. Je budget is beperkt maar je wilt geen compromissen sluiten op kwaliteit. Dat ben jij. Voor jou is de Encore ESP bijna een no-brainer.

Je waardeert eenvoud. Je wilt niet door ingewikkelde menu’s navigeren of tientallen instellingen optimaliseren. Je wilt gewoon een knop draaien, op start drukken, en goede koffie krijgen. De Encore ESP levert precies dat.

Wanneer Je Iets Anders Moet Overwegen

Als geluid echt een dealbreaker is, en ik bedoel echt een dealbreaker, niet alleen een lichte irritatie, dan is de Encore ESP niet voor jou. Kijk dan naar de Eureka Mignon lijn. Ja, je verliest veelzijdigheid, maar je wint een stille ochtend.

Als je uitsluitend espresso maakt en nooit andere brouwmethodes gebruikt, dan betaal je eigenlijk voor functionaliteit die je niet gebruikt. In dat geval kun je beter je geld steken in een gespecialiseerde espressomolen zoals de Eureka Mignon Specialita of zelfs een DF64 als je budget het toelaat.

Als je hele lichte, Scandinavische-stijl brandingen gebruikt (vooral voor filterkoffie), dan moet je weten dat de Encore ESP kan worstelen met retentie en statisch bij deze bonen. Het is niet onmogelijk, maar het vereist meer geduld en misschien technieken zoals RDT.

De Economische Kant: Is Het De Investering Waard?

Laten we eerlijk zijn over de kosten. De Encore ESP kost ongeveer €200-250, afhankelijk van waar je koopt en of er aanbiedingen zijn. Dat is niet weinig geld. Maar laten we het in perspectief plaatsen.

Als je elke dag twee koffies koopt bij een coffeeshop (laten we zeggen €3,50 per stuk), geef je €7 per dag uit. Dat is €49 per week, €196 per maand. In één maand betaal je dus evenveel als de molen kost. Na één maand begint de molen zichzelf terug te verdienen.

Natuurlijk moet je ook bonen kopen, en goede specialty coffee is niet goedkoop. Maar zelfs met premium bonen van €12-15 per 250 gram, betaal je ongeveer €1-1,50 per kop thuisgemaakte koffie. Dat is nog steeds veel goedkoper dan de coffeeshop.

Bovendien: de Encore ESP is gebouwd om lang mee te gaan. Baratza staat bekend om hun duurzaamheid en klantenservice. Als er iets kapot gaat, kun je reserveonderdelen bestellen en veel reparaties zelf doen. Dat is zeldzaam in de wereld van consumentenelektronica. Ik ken mensen die hun originele Encore al tien jaar hebben. Als de ESP dezelfde levensduur heeft, betaal je minder dan €25 per jaar. Dat is belachelijk goedkoop voor de kwaliteit die je krijgt.

De Baratza-Factor: Waarom Het Merk Ertoe Doet

Ik wil even stilstaan bij waarom ik Baratza als merk waardeer. Ze zijn niet de grootste speler in de koffiemolenindustrie, maar ze hebben een loyale aanhang opgebouwd door consistent goede producten te leveren en achter hun producten te staan.

Hun klantenservice is uitstekend. Ik heb ze een keer gebeld met een vraag over mijn oude Encore (die overigens nog steeds werkt), en ik had binnen een dag een nuttig antwoord. Ze hebben uitgebreide YouTube-video’s die je laten zien hoe je elk onderdeel kunt demonteren en vervangen. Dat niveau van transparantie en ondersteuning is zeldzaam.

Ook waarderen ze repareerbaarheid. In een tijd waarin de meeste bedrijven je willen dwingen om een nieuw product te kopen zodra iets kapot gaat, maakt Baratza het juist makkelijk om je molen te repareren. Dat is niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor het milieu.

De Vergelijking: Hoe Staat de Encore ESP Tegenover de Concurrentie?

Om je een eerlijk beeld te geven, heb ik de Encore ESP vergeleken met twee andere populaire molens in een vergelijkbare prijsklasse: de Sage Smart Grinder Pro en de Eureka Mignon Manuale. Beide worden vaak aanbevolen voor mensen die net beginnen met espresso maar ook flexibiliteit willen voor andere brouwmethodes.

Baratza Encore ESP vs. Sage Smart Grinder Pro

De Sage Smart Grinder Pro was lange tijd mijn go-to aanbeveling voor beginners. Hij heeft een digitaal display, 60 maalstanden, en een praktische doseercontrole. Maar na het gebruik van beide naast elkaar, merk ik enkele belangrijke verschillen.

De Sage voelt “moderner” aan met zijn digitale interface en strakke design. Als je van gadgets houdt, zal je de Sage waarschijnlijk leuker vinden om naar te kijken. Maar qua maalresultaat? De Encore ESP wint. De maling is consistenter, vooral in het fijnere espresso-bereik. Ik zag minder fines (superfijne koffiedeeltjes) en een uniformere verdeling in de portafilter.

De Sage is wel stiller, merkbaar stiller. Als geluid een dealbreaker voor je is, dan is dat een punt voor de Sage. Ook heeft de Sage ingebouwde doseercontrol met een LCD-scherm, terwijl je bij de Encore ESP moet vertrouwen op de timer of handmatig moet stoppen. Dat is een kwestie van voorkeur. Ik vind de eenvoud van de Encore ESP eigenlijk prettig, minder dingen die kapot kunnen gaan.

Waar de Sage echt tekortschiet is bij grovere maling voor filterkoffie. De grofste instelling is niet grof genoeg voor French press of cold brew. De Encore ESP heeft daar geen probleem mee. Als je echt beide werelden wilt bestrijken, is de Encore ESP veelzijdiger.

Baratza Encore ESP vs. Eureka Mignon Manuale

Dit is een interessantere vergelijking omdat de Eureka Mignon Manuale vaak wordt gezien als een “echte” espressomolen. Hij heeft 50mm platte bramen (groter dan de 40mm conische van de Encore), een compacter design, en een reputatie voor stille werking.

Laat ik beginnen met wat de Mignon beter doet: hij is aanzienlijk stiller. Het verschil is dag en nacht. Als je een klein appartement hebt of vroeg op moet voor werk terwijl anderen nog slapen, is de Mignon een zegen. Ook produceert de Mignon iets minder statische elektriciteit, hoewel het niet helemaal verdwijnt.

Qua espressokwaliteit? Ze zijn verrassend dicht bij elkaar. De Mignon heeft misschien een fractie meer body in de shot, wat je kunt verwachten van platte bramen. Maar het verschil is subtiel. Blinde proeverijen met vrienden leverden geen duidelijke winnaar op. Beide produceren uitstekende espresso voor deze prijsklasse.

Waar de Encore ESP de Mignon verslaat is veelzijdigheid. De Mignon is primair ontworpen voor espresso. Je kunt hem aanpassen voor filterkoffie, maar het is omslachtig en niet ideaal. Als je regelmatig wisselt tussen espresso en filter, is de Encore ESP gewoon praktischer. Het verstelwiel is groot en duidelijk gemarkeerd, terwijl je bij de Mignon moet prutsen met een kleine instelschroef.

Ook is de Encore ESP makkelijker te onderhouden. De bovenkant komt er gewoon af, je borstelt de bramen schoon, klaar. Bij de Mignon moet je meer demonteren om bij de bramen te komen. Voor mensen die niet technisch aangelegd zijn, kan dat intimiderend zijn.

Eureka Mignon Notte: Een Extra Vergelijkingspunt

Hoewel niet mijn hoofdvergelijking, wil ik ook kort de Eureka Mignon Notte noemen, omdat die vaak in dezelfde gesprekken opduikt. De Notte is eigenlijk een iets goedkopere versie van de Manuale zonder het LED-display. In de praktijk zijn de maalresultaten identiek aan de Manuale.

Het interessante is dat de Notte vaak voor een vergelijkbare prijs als de Encore ESP verkocht wordt (afhankelijk van aanbiedingen). Als je puur op espresso focust en waarde hecht aan stille werking, is de Notte een sterke kandidaat. Maar opnieuw: voor veelzijdigheid wint de Encore ESP.

De Notte is een specialist, de Encore ESP is een generalist die toevallig ook excellent presteert in specialisatie.

Veelgestelde Vragen (FAQ): De Details Die Je Moet Weten

Kan de Encore ESP echt goede espresso maken, of is het een compromis?

Dit was mijn grootste vraag voordat ik de molen kocht. Na drie maanden kan ik zeggen: ja, hij maakt echt goede espresso. Geen compromis. Ik heb hem blind getest tegen een Eureka Mignon Manuale (die €100 duurder is), en mijn proefpanel kon geen consistent verschil proeven. De sleutel is de 260 maalstanden in het espresso-bereik. Dat geeft je de precisie die je nodig hebt om je sweet spot te vinden. Is het zo goed als een €500+ espressomolen? Waarschijnlijk niet. Maar voor deze prijs krijg je 90% van de prestaties voor 40% van de prijs. Dat is een deal die ik elke dag zou maken.

Hoe erg is het statische probleem eigenlijk?

Ik wil eerlijk zijn: het is er, en het kan irritant zijn. Vooral bij lichtere brandingen zie je meer statisch. Koffie plakt aan de binnenkant van de uitloop en aan de buitenkant van je portafilter. Maar het is beheersbaar. Ik houd een kleine borstel bij de hand en veeg na elke maling even langs de uitloop. Duurt letterlijk vijf seconden. Sommige mensen zweren bij de RDT-methode (een druppel water toevoegen aan je bonen), maar ik vind dat te veel gedoe voor dagelijks gebruik. Het is ook belangrijk om te weten dat bijna alle molens in deze prijsklasse last hebben van statisch. De Eureka Mignon heeft minder last, maar zelfs daar is het niet helemaal weg. Het is gewoon een realiteit van conische bramen en plastic constructie.

Moet ik de molen opnieuw kalibreren als ik wissel tussen espresso en filter?

Nee, en dat is juist het mooie. Het verstelwiel heeft duidelijke markeringen en draait soepel maar met genoeg weerstand dat het niet per ongeluk verschuift. Ik heb markeringen gemaakt met een stukje tape voor mijn favoriete instellingen: 11 voor espresso met mijn Ethiopische bonen, 13 voor mijn Braziliaanse blend, 30 voor Chemex, 28 voor V60. Ik kan binnen tien seconden wisselen tussen brouwmethodes. De molen behoudt zijn kalibratie perfect. Ik heb nooit hoeven her-kalibreren in drie maanden gebruik. Dat is een groot voordeel ten opzichte van sommige andere molens waar je moet prutsen met instelschroeven elke keer dat je wisselt.

Hoe lang gaan de bramen mee voordat ik ze moet vervangen?

Baratza claimt dat de bramen goed zijn voor ongeveer 500 pond koffie (ongeveer 225 kg). Voor de gemiddelde thuisgebruiker die 250 gram per week gebruikt, betekent dat ongeveer 17 jaar. Zelfs als je het dubbele gebruikt, praat je over 8-9 jaar. En het mooie is: als de bramen uiteindelijk versleten zijn, kun je ze gewoon vervangen. Nieuwe bramen kosten ongeveer €30-40, en Baratza heeft video’s die je precies laten zien hoe je ze vervangt. Het is geen rocket science. Dit is een molen die je decennia kunt gebruiken als je er goed voor zorgt.

Is de Encore ESP geschikt voor single-dosing?

Dit hangt af van wat je verstaat onder “geschikt”. Technisch gezien kun je single-dosen (precies genoeg bonen toevoegen voor één shot). Maar de retentie betekent dat je ongeveer 0,5-1 gram kwijtraakt in de molen. Mijn oplossing is simpel: ik voeg gewoon een gram extra toe. Als ik 18 gram nodig heb, voeg ik 19 gram toe. Probleem opgelost. Is het zo gestroomlijnd als een molen die specifiek ontworpen is voor single-dosing, zoals de DF64? Nee. Maar het werkt prima. De bonenbak is ook transparant, dus je kunt zien wanneer alle bonen door zijn. Als single-dosing je absolute prioriteit is, zijn er betere opties. Maar voor occasioneel single-dosen werkt de Encore ESP prima.