Audio

Het Audiodomein Ontrafeld: Van Oortje tot Home Cinema

De audioproducten worden opgedeeld op basis van de gebruikssituatie. Dit bepaalt de prioriteit: is dit draagbaar (accuduur), geïntegreerd met TV (eARC), of onderdeel van een netwerk (Wi-Fi)? Laten we eerlijk zijn, het aanbod is overweldigend. Je loopt een elektronicazaak binnen of scrolt door een prijsvergelijker en de termen vliegen je om de oren. Om het overzichtelijk te houden, hakken we de markt in stukjes.

Persoonlijke Audio: TWS en de zoektocht naar stilte

Vroeger had je een koptelefoon met een draad die altijd in de knoop zat. Altijd. Tegenwoordig is Persoonlijke Audio synoniem geworden voor vrijheid. De grootste revolutie hierin is TWS (True Wireless Stereo). Dit betekent dat er geen kabel meer loopt tussen de linker- en rechteroordop. Elk oortje heeft zijn eigen accu, Bluetooth-chip en versterker.

Wat maakt of breekt draadloze oortjes? Twee dingen: stilte en codecs. Hier komt actieve ruisonderdrukking, ofwel ANC, om de hoek kijken. ANC gebruikt microfoons aan de buitenkant van het oortje. Deze vangen omgevingsgeluid op. De chip in het oortje creëert vervolgens een ‘antigeluid’ (een geluidsgolf die precies tegenovergesteld is). Deze twee golven heffen elkaar op. Resultaat: stilte. Dit is geen magie, dit is natuurkunde. Voor de forens in de trein is dit goud waard.

Maar stilte is niets zonder kwaliteit. Hier maken Bluetooth codec standaarden het verschil. De standaard codec (SBC) comprimeert je muziek, waardoor details verloren gaan. Wil je meer detail? Kijk dan naar LDAC of aptX Adaptive. LDAC kan tot drie keer meer data versturen dan standaard Bluetooth. AptX Adaptive past de kwaliteit dynamisch aan op basis van je verbinding. Dit zorgt voor een stabiele stroom zonder haperingen.

Home Entertainment: De bioscoop in je woonkamer

Weet je nog dat we vroeger twee speakers naast de tv zetten en dat ‘home cinema’ noemden? Die tijd is voorbij. Tegenwoordig draait Home Entertainment om immersie. Je wilt niet naar een film kijken; je wilt erin zitten. De grote aanjagers hiervan zijn Dolby Atmos en DTS:X.

Dit is object-gebaseerde audio. In plaats van geluid naar een specifiek kanaal (links of rechts) te sturen, plaatst de geluidstechnicus een geluidsobject (bijvoorbeeld een helikopter) op een specifieke plek in de 3D-ruimte. De software in je AV-Receivers of een modern audiosysteem berekent vervolgens welke speaker dat geluid moet afspelen om het effect te creëren dat die helikopter echt over je hoofd vliegt.

De kern van een volwaardige thuisbioscoop ligt bij de AV-Receiver. Dit is het brein dat alle bronnen (mediaspelers, gameconsoles) beheert en de ongecomprimeerde object-gebaseerde audio (Dolby Atmos) naar de losse speakers stuurt. Een compleet Home Cinema Set biedt direct alle benodigde componenten (receiver, speakers, subwoofer) in één pakket. Let hierbij goed op de HDMI eARC aansluiting. eARC staat voor Enhanced Audio Return Channel. Dit is de onmisbare brug tussen je TV en je receiver die de benodigde bandbreedte levert, zodat je geen kwaliteit verliest bij de overdracht van het 3D-geluid.

Multiroom Speakers en het einde van de kabel

Niets is zo fijn als door je huis lopen terwijl de muziek naadloos met je meegaat. Geen gedoe met opnieuw verbinden. Dit is het domein van de multiroom speakers. Hier is de keuze voor een ecosysteem bepalend. Denk aan Sonos, Denon HEOS of Bluesound.

Het verschil met Bluetooth speakers is fundamenteel. Draadloze technologie in multiroom systemen leunt op Wi-Fi. Wi-Fi heeft een veel grotere bandbreedte dan Bluetooth. Hierdoor stream je ongecomprimeerde audio naar meerdere kamers tegelijk zonder vertraging. Je telefoon is niet de bron van de muziek, maar slechts de afstandsbediening. De speaker haalt de stream zelfstandig van het internet. Word je gebeld? De muziek speelt gewoon door.

Heb je nog oude, maar goede passieve luidsprekers staan? Gooi ze niet weg! Streaming versterkers blazen nieuw leven in oude apparatuur. Je sluit je oude speakers aan op zo’n versterker, en ineens zijn ze onderdeel van je moderne multiroom systeem, inclusief Spotify Connect en AirPlay 2.

Decodering en Connectiviteit: De Essentiële Aankoopfilters

De focus ligt op draadloze standaarden, streamingkwaliteit en de technische specificaties die de luisterervaring bepalen. Je kunt wel de duurste speakers kopen, maar als de bron of de overdracht slecht is, klinkt het nog steeds nergens naar. Garbage in, garbage out.

A. De Kwaliteit van Draadloos Streamen: Bluetooth en Wi-Fi

We noemden het al even, maar de strijd om audiokwaliteit wordt grotendeels digitaal uitgevochten. Veel mensen staren zich blind op Wattages, maar de echte winst zit in de dataoverdracht.

Bluetooth is makkelijk. Punt. Je koppelt en je speelt. Maar het is een flessenhals. Zelfs met codecs als LDAC is er sprake van compressie. Voor onderweg met draadloze oortjes is dit prima. De omgevingsgeluiden maskeren vaak de fijnste details toch wel.

Thuis wil je Wi-Fi. Systemen met Chromecast Built-in of Apple AirPlay 2 maken gebruik van je thuisnetwerk. Hierdoor kun je Lossless en zelfs Hi-Res Audio streamen. Hi-Res Audio betekent dat de digitale bestanden meer informatie bevatten dan een CD (16-bit/44.1kHz). We praten dan over 24-bit/96kHz of hoger. Je hoort meer diepte, de instrumenten klinken natuurlijker en de ‘ruimte’ in de opname wordt tastbaar. Let op het Hi-Res Audio Certificering logo op de doos. Dit garandeert dat de hardware frequenties tot 40kHz aankan, ver boven wat wij mensen bewust kunnen horen, maar wat wel bijdraagt aan de beleving van het geluid.

B. Isolatie en Ruimtecorrectie: Software is de nieuwe Hardware

Vroeger loste je akoestische problemen op door eierdozen tegen de muur te plakken. Gelukkig zijn we daar voorbij. Fabrikanten zetten nu zwaar in op slimme algoritmes.

Bij koptelefoons zien we de opkomst van Adaptieve ANC. Waar standaard ANC één niveau van onderdrukking biedt, past adaptieve ANC zich continu aan. Loop je in de wind? Het systeem herkent het windgeruis en past de filters aan. Zit je in een stil kantoor? De druk op je oren wordt verminderd.
Daarnaast is er de transparantiemodus. Soms wil je de wereld juist wél horen, bijvoorbeeld in het verkeer of als je bij de kassa staat. Microfoons pikken het stemgeluid op en mixen dit door je muziek heen. Het klinkt alsof je geen oortjes in hebt.

In de woonkamer is Room Calibration de held die we verdienen. Iedere kamer klinkt anders. Gordijnen dempen, glas weerkaatst. Systemen zoals Sonos Trueplay gebruiken de microfoon van je telefoon (of ingebouwde microfoons) om testtonen te meten. Je loopt zwaaiend met je telefoon door de kamer, ja, dat ziet er stom uit, maar het werkt. De speaker past zijn EQ (Equalizer) aan op de akoestiek van jouw kamer. Een bonkende bas in de hoek wordt strak getrokken. Schel geluid door plavuizen wordt verzacht. Dit tilt de prestaties van zelfs een compacte speaker naar een hoger niveau.

C. Fysieke Eigenschappen: Water en Kanalen

Laten we even praktisch worden. Je neemt je speaker mee naar het park of het strand. Dan moet je weten wat een IP-waarde inhoudt. Dit bestaat uit twee cijfers (bijv. IP67). Het eerste cijfer staat voor stof, het tweede voor vocht.

• IPX4: Spatwaterdicht. Kan tegen een regenbui of zweet tijdens het sporten.
• IP67: Stofvrij en dompeldicht. Deze speaker kan een half uur onder water (tot 1 meter) overleven. Laat hem gerust in het zwembad vallen.

Voor je thuisbioscoop moet je de kanaalopstelling snappen. Je ziet vaak cijfers als 5.1.2 of 7.1.4.

1. Het eerste cijfer (5 of 7): Het aantal traditionele speakers op oorhoogte (voor, center, achter).
2. Het tweede cijfer (.1): Het aantal subwoofers voor de lage tonen.
3. Het derde cijfer (.2 of .4): Het aantal hoogtekanalen (plafondspeakers of omhoog gerichte speakers voor Dolby Atmos).

Hoe hoger het laatste cijfer, hoe overtuigender het 3D-effect. Een 5.1.4 set geeft je het gevoel dat de regen echt op het dak tikt, in plaats van dat het geluid alleen van voren komt.

De Belangrijkste Audio Keuzes: Wat past bij jou?

Oké, je hebt nu de kennis. Maar wat moet je kopen? Dat hangt volledig af van je levensstijl. Laten we een paar scenario’s schetsen.

De Forens en de Reiziger

Jij zit uren in de trein of het vliegtuig. Rust is je grootste goed. Investeer in een over-ear koptelefoon met topklasse ANC. Kijk naar modellen van Sony of Bose. Let op de accuduur met ANC aan. Dertig uur is de nieuwe standaard. Comfort is koning; zachte oorkussens voorkomen dat je oren na twee uur pijn gaan doen. Ondersteuning voor LDAC is een pre als je een Android-telefoon hebt.

De Sportieveling

Jij wilt draadloze oortjes (TWS) die blijven zitten, wat er ook gebeurt. Pasvorm is hier belangrijker dan audiokwaliteit. Zoek naar oortjes met ‘wingtips’ of beugels. De IP-waarde moet minimaal IPX4 zijn vanwege zweet en regen. Een Transparantiemodus is levensreddend als je buiten hardloopt: je moet die elektrische fiets wel horen aankomen.

De Muziekliefhebber (Thuis)

Jij luistert écht. Je zet er koffie bij en gaat zitten. Kies voor een Wi-Fi gebaseerd systeem. Ofwel een set goede stereospeakers met een streaming versterker, of high-end multiroom speakers zoals de grotere modellen van Denon of Sonos. Hi-Res Audio ondersteuning is voor jou geen marketingpraatje, maar een vereiste. Je wilt de ademhaling van de zangeres horen.

De Toekomst van Audio is Draadloos en Ruimtelijk

We staan op een interessant punt in de audiogeschiedenis. De kabels verdwijnen, maar de kwaliteit neemt toe. Dat was vroeger ondenkbaar. De belangrijkste beslissing in de audiowereld is de keuze voor het juiste ecosysteem. Investeer in een HDMI eARC-setup voor uw TV en kies een multiroomplatform dat bij uw huis past om in de toekomst eenvoudig uit te breiden.

Het mooie is dat technologie steeds menselijker wordt. Apparaten ‘luisteren’ naar de kamer via Room Calibration. Ze ‘weten’ wanneer je praat en zetten de muziek zachter. De drempel om van goed geluid te genieten wordt steeds lager. Je hoeft geen ingenieur meer te zijn om een systeem aan te sluiten dat klinkt als een klok.

Maar pas op: als je eenmaal gewend bent aan goed geluid, is er geen weg meer terug. Die goedkope oortjes die je nog in een lade hebt liggen? Die klinken ineens als blikjes aan een touwtje. Je bent gewaarschuwd. Audio is een hobby die je grijpt en niet meer loslaat. Het verrijkt films, verdiept muziek en brengt rust in een chaotische wereld.